رژیم کتوژنیک

رژیم کتوژنیک یک رژیم غذایی سرشار از چربی، با مقدار کربوهیدرات کم و پروتئین متعادل است.
زمانی که شما مقدار کربوهیدرات رژیم غذایی را کاهش میدهید و چربی رژیم غذایی را زیاد میکنید، چربی ها درون کبد شما به "اجسام کتونی" یا "کتون بادی" تبدیل میشوند که به این حالت کتوز گفته میشود. زمانی که در طی رژیم کتو در بدن شما کتوز رخ میدهد، اجسام کتونی به عنوان منبع اصلی انرژی و به عنوان جایگزین کربوهیدرات یا گلوکز، در مغز و سایر ارگان های بدن مورد استفاده قرار میگیرد.
برخی اوقات در کنار رژیم کتوژنیک فستینگ یا روزه داری قرار میگیرد که در این حالت شما باید به مدت چندین ساعت از خوردن غذاهایی که برای بدن انرژی فراهم میکنند خودداری کنید و تنها مصرف آب و مایعات بدون کالری مجاز است تا رژیم کتو بیشترین اثربخشی را برای شما به همراه داشته باشد.
رژیم کتو انواع مختلفی دارد که میزان محدودیت در آنها متفاوت است و برخی از انواع رژیم کتو نسبت به رژیم کتوژنیک کلاسیک محدودیت های کمتری دارند که در ادامه با آنها هم آشنا خواهیم شد.

• افرادی که در سیستم اکسیداسیون اسید های چرب نقص دارند و یا به عبارت دیگر نمیتوانند از چربی ها به عنوان انرژی استفاده کنند {مثل بیماری های ژنتیکی LCAD، SCAD و...} نباید از رژیم کتو استفاده کنند.
• افرادی که در بدن خود کمبود کارنیتین دارند و انتقال اسید های چرب به داخل قسمت هایی از سلول که مسئول تولید انرژی هستند دچار اختلال است نمیتوانند از رژیم غذایی کتوژنیک استفاده نمایند.
• افرادی که مشکلات گوارشی شدید مثل رفلاکس، اسهال مزمن، تهوع و استفراغ و... دارند با گرفتن رژیم کتو وضعیت آنها وخیم تر خواهد شد.
• افرادی که دچار اختلالات لیپیدی هستند و چربی خون آنها تحت کنترل نیست و یا افرادی که به بیماری های قلبی مبتلا هستند برای گرفتن رژیم کتوژنیک حتما باید تحت نظر باشند.
• افراد با بیماری های کبدی شدید یا اختلال در سایر ارگان های حیاتی هم نمیتوانند از رژیم کتوژنیک استفاده کنند.
• در افراد با سابقه سنگ کلیه، استفاده از رژیم کتوژنیک باعث تشکیل مجدد سنگ شده و در نتیجه باید از داروهایی نظیر سیترات ها استفاده نمایند تا خطر تشکیل سنگ کمتر شود.
• افراد با مشکل اسیدوز متابولیک هم دسته دیگری از افراد هستند که نباید از رژیم غذایی کتو استفاده نمایند.
• بیمارانی که به پورفیری حاد متناوب مبتلا هستند.
• افراد دارای نقص آنزیمی پیروات کربوکسیلاز یا نقص در کتونئوژنز و کتولیز نمیتوانند از رژیم غذایی کتو استفاده نمایند.
• کودکان و نوجوانان دچار مشکل رشد هم با استفاده از رژیم کتو اختلال رشدی آنها شدیدتر خواهد شد و نباید از رژیم کتو استفاده کنند.
• و نهایتا افرادی که قند خون آنها پایین است و دچار هیپوگلایسمی میشوند (مثل افراد مبتلا به دیابت نوع ۱) هم نباید از رژیم غذایی کتوژنیک استفاده کنند.

در رژیم کتوژنیک گروه های غذایی حاوی کربوهیدرات از جمله نان و غلات، حبوبات، اغلب میوه ها، سبزیجات نشاسته ای، لبنیات کم چرب و قند های ساده محدود میشوند. از سایر گروه های غذایی مثل انواع گوشت ها، چربی های سالم، مغزیجات و دانه های روغنی، سبزیجات غیر نشاسته ای و برخی میوه ها میتوانیم استفاده کنیم.
ما در رژیم کتوژنیک هیچ محدودیتی از لحاظ نوع غذا در مورد مصرف گوشت قرمز، ماهی، مرغ و ماکیان، میگو و سایر غذاهای دریایی نداریم.
همینطور در مورد مصرف چربی و روغن ها نیز محدودیتی نداریم و میتوانیم از انواع چربی ها در رژیم کتو استفاده کنیم، هرچند توصیه ما به استفاده از چربی های سالم تر مثل روغن زیتون و آووکادو است.
مغزیجات و دانه های روغنی هم از جمله غذاهای مجاز در رژیم کتوژنیک هستند که فاقد کربوهیدرات، مغذی و بسیار خوشمزه هستند.
گروه دیگر غذایی که میتوانیم در رژیم کتو از آنها بهره مند شویم لبنیات پر چرب مثل کره، خامه و سرشیر هستند.
سبزیجات غیر نشاسته ای هم میتوانند به مقدار متعادل در رژیم کتو ژنیک استفاده شوند، البته از آنجایی که هر واحد از این سبزیجات ۵ گرم کربوهیدرات دارند نباید بیش از حد مورد استفاده قرار گیرند.
از برخی میوه ها هم که در ادامه لیست آنها برای شما بیان شده میتوان در رژیم کتو استفاده کرد.
و در نهایت نوشیدنی های بدون قند و کالری هم جزو غذاهای رژیم کتوژنیک هستند که محدودیتی در مصرف آنها وجود ندارد و میتوانید از آنها در رژیم غذایی خود استفاده کنید.

• غذاهای پروتئینی: گوشت قرمز، مرغ، ماهی، میگو، بوقلمون، غاز، شترمرغ، دل، جگر، قلوه، بناگوش، تخم مرغ، لوبیای سویا و...
• مغزیجات و دانه ها: پسته، فندق، بادام درختی، بادام زمینی، بادام هندی، مغز تخمه آفتابگردان، کنجد، پودر نارگیل، بذر کتان، کره مغزیجات و...
• سبزیجات غیر نشاسته ای: کاهو، کلم پیچ، فلفل دلمه، اسفناج، کرفس، گل کلم، خیار، گوجه، بادمجان، سبزی خوردن و...
• میوه ها: زیتون، آووکادو، نارگیل، توتفرنگی، شاه توت، تمشک و...
• لبنیات پرچرب: کره، خامه، سرشیر، پنیر خامه ای، ماست یونانی، پنیر کاتج و...
• نوشیدنی ها: آب، قهوه، چای، دمنوش های گیاهی و...
• چربی ها: روغن زیتون، دنبه، کله پاچه، روغن نارگیل، ارده و...